Η αγορά στις μέρες μας έχει αλλάξει άρδην. Πως μπορούμε όμως να αναγνωρίσουμε και να επεξεργαστούμε τις αλλαγές, οι οποίες συντελούνται ταχύτατα και να αντιδράσουμε εποικοδομητικά και αποτελεσματικά; Είναι τόσο απλό όσο ακούγεται; Μετά την οικονομική, αλλά και την υγειονομική κρίση, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, παρατηρούμε ότι όχι μόνο η «πίτα» έχει μικρύνει, όχι μόνο ο ανταγωνισμός έχει ενταθεί, όχι μόνο οι καταναλωτές έχουν γίνει πιο απαιτητικοί, αλλά παράλληλα ότι κάνουν την εμφάνισή τους νέες αγοραστικές συμπεριφορές.
Σε πρόσφατη έρευνα της ΕΥ (Future Consumer Index – 8η Έκδοση) καταγράφηκε ένας σημαντικός επαναπροσδιορισμός των αγοραστικών αποφάσεων με έμφαση στη βιωσιμότητα ως πολύ σημαντικό κριτήριο, αλλά και τη μείωση των δαπανών για όσα αγαθά οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται ως «μη απαραίτητα». Η πανδημία λοιπόν, έκανε τους καταναλωτές παγκοσμίως να αντιληφθούν ότι μπορούν να ζήσουν με λιγότερα, να απομυθοποιήσουν brands, να επιθυμήσουν το φυσικό κατάστημα και τελικά, να δώσουν σημασία σε διαφορετικές αξίες.
Όσον αφορά την ψυχολογία από την πλευρά του καταναλωτή, οι εμβολιασμένοι συμμετέχοντες στην έρευνα της PwC «Global Consumers Insights», διατηρούν σαφώς θετικότερη ψυχολογία, καθώς επίσης δηλώνουν πρόθυμοι να επισκεφθούν φυσικά καταστήματα και εμπορικά κέντρα ανεξαρτήτως της γενιάς στην οποία ανήκουν. Επιπλέον, οι αγορές μέσω smartphones συνεχίζουν να αυξάνονται σε όλες τις ηλικίες. Ωστόσο, παραδοσιακά κριτήρια όπως η τιμή αποτελούν ακόμη υψηλής σημασίας παράγοντες, ενώ πλέον μια αποτελεσματική υπηρεσία παράδοσης/ παραλαβής αποτυπώνεται πάντα ως εξαιρετικά σημαντική. Τέλος, η προστασία των δεδομένων επηρεάζει αρκετά πλέον την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Η προσπάθεια των επιχειρήσεων για επιτυχή παρακολούθηση και αντιμετώπιση των αλλαγών που συντελούνται στη λιανική, τα τρόφιμα, την εστίαση και όλους τους κλάδους οι οποίοι απευθύνονται άμεσα στους καταναλωτές είναι κάτι περισσότερο από έκδηλη. Το ζήτημα είναι να καταστεί και αποτελεσματική. Σε όλα τα παραπάνω η απάντηση είναι η Στρατηγική. Ο οργανωμένος και συστηματικός τρόπος με τον οποίο μια εταιρεία προσεγγίζει αφενός τα εσωτερικά της θέματα, τους ανθρώπους, τις διαδικασίες, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της, μέχρι την εξωστρέφεια και την προβολή του brand της, συνδέοντας πάντοτε τις ενέργειές της με το όραμα και τις αξίες της.
Πως μπορεί λοιπόν να υποστηριχθεί η στρατηγική ώστε να είναι ορθή, επίκαιρη και αποτελεσματική όσον αφορά το εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης; Η απάντηση σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα είναι διττή. Αφενός πρέπει να εξοπλιστεί με δεδομένα και αφετέρου πρέπει να τα ερμηνεύσει σωστά ώστε να λάβει αποφάσεις. Ακούγεται αυτονόητο αλλά ίσως και να μην είναι. Οι επιχειρήσεις ξεκινώντας από τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων (χωρίς να αγγίζουν την υπερανάλυση), πρέπει να φτάσουν στην ερμηνεία τους και τον στοχευμένο τρόπο με τον οποίο θα βελτιώσουν το αντικείμενο που εξετάζουν.
Απαντήσεις σε ερωτήματα όπως «σε ποιους καταναλωτές (θέλω να) απευθύνομαι», «πως φαίνονται τα προϊόντα μου στο κοινό», «ποια χαρακτηριστικά μας ξεχωρίζουν», «σε ποιον τομέα θα μπορούσα να αναπτυχθώ περαιτέρω», «σε ποιο κανάλι προβολής να επενδύσω», «τι να προβάλλω, με τι ύφος και τι να τονίσω», μπορούν να δώσουν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, δηλαδή οι ίδιοι οι καταναλωτές, οι οποίοι είναι και η πηγή της πληροφορίας που χρειαζόμαστε. Μόνο αν πάμε στην πηγή θα πιούμε νερό, όπως έλεγαν παλαιότερα, αλλά σήμερα πλέον με σύγχρονα, καινοτόμα εργαλεία. Και στη συνέχεια, είναι ο ανθρώπινος παράγοντας αυτός που θα εκτιμήσει την πολύτιμη πληροφορία και μαζί με το επιχειρηματικό ένστικτο θα προχωρήσει με σχέδιο σε μια στρατηγική, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε μετρήσιμα αποτελέσματα. Οι αλλαγές γύρω μας είναι ραγδαίες και η ανάγκη για προσαρμογή, ευελιξία και αλλαγή είναι εντονότερη από ποτέ. Χωρίς δεδομένα και ορθή ερμηνεία τους, αυτογνωσία, συγκεκριμένο σχέδιο και συντονισμένες κινήσεις, η στρατηγική καταλήγει απλά ως ακόμη ένα κλισέ, σπαταλώντας παράλληλα πολύτιμους πόρους της επιχείρησης.