Μετά από 15 χρόνια στην έρευνα αγοράς, έχουμε δει πόσο σημαντική πληροφορία είναι η ημερομηνία λήξης/κατανάλωσης στη συσκευασία για τους καταναλωτές, όταν αγοράζουν ευπαθή προϊόντα.
Είτε σε ποσοτικές έρευνες, σε focus groups, ή σε έρευνες παρατήρησης, η πρώτη κίνηση πολλών καταναλωτών όταν πιάνουν ένα προϊόν, είναι να ψάξουν την ημερομηνία λήξης/κατανάλωσης.
Άλλωστε όλοι θυμόμαστε τη μητέρα μας να τεντώνεται για να πάρει τα προϊόντα που είναι πίσω στο ράφι, γιατί: «Στα μπροστά βάζουν πάντα αυτά που λήγουν σύντομα!».
Μάλιστα οι έρευνες μάς δείχνουν πως ακόμα και οι νεότερες γενιές καταναλωτών συνεχίζουμε να ακολουθούμε το ίδιο μοτίβο.
Όμως τελικά πόση αλήθεια υπάρχει στην ημερομηνία λήξης/κατανάλωσης και τι προβλέπουμε ότι θα αλλάξει σύντομα στα σούπερ μάρκετ της χώρας μας;
Καταρχάς πρέπει να εξηγήσουμε μια βασική διαφορά: άλλο η ημερομηνία κατανάλωσης (best before) και άλλο η ημερομηνία λήξης (expiration date). Στην πρώτη περίπτωση το προϊόν μετά την ημερομηνία κατανάλωσης είναι ασφαλές αλλά δεν είναι στην ιδεατή κατάσταση που εγγυάται ο παραγωγός. Στη δεύτερη περίπτωση το προϊόν δεν είναι ασφαλές, καθώς μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τους καταναλωτές.
Διαβάσαμε πρόσφατα πως μεγάλα σούπερ μάρκετ στο Ηνωμένο Βασίλειο (Tesco, Marks & Spenser) έχουν αφαιρέσει όλες τις ημερομηνίες από τα προϊόντα και χρησιμοποιούν έναν κωδικό, καθαρά για εσωτερική χρήση και αποθήκευση. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι καταναλωτές δε θα γνωρίζουν την ημερομηνία λήξης/κατανάλωσης και απλώς θα στηρίζονται σε δικά τους τεστ, για να ελέγξουν (στο σπίτι τους) αν ένα προϊόν δεν είναι κατάλληλο για κατανάλωση, πχ η μυρωδιά στα γαλακτοκομικά.
Ακούγεται σαν σενάριο από ένα δυστοπικό μέλλον, αλλά υπάρχουν σημαντικοί λόγοι που το συγκεκριμένο σύστημα έχει ξεκινήσει να δοκιμάζεται στο εξωτερικό.
Ο λόγος είναι ότι, 1ον, έτσι θα μειωθεί η άσκοπη σπατάλη τροφίμων, που στην Ελλάδα έχει ξεπεράσει το 50%, και, 2ον,θα βοηθήσει τα σούπερ μάρκετ να μειώσουν τα κόστη τους (αποθήκευσης, διαχείρισης κ.λπ.), οπότε θα υπάρξουν χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.
Όμως αυτό, αν το δούμε και στη χώρα μας, θα δημιουργήσει νέες ανάγκες για τους παραγωγούς, καθώς το ελληνικό αγοραστικό κοινό πολύ συχνά έχει ως πρώτο κριτήριο επιλογής την ημερομηνία λήξης/κατανάλωσης, πάνω ακόμα και από την τιμή. Έτσι θα πρέπει να μελετήσουν οι εταιρείες πώς μπορούν να κάνουν αυτή τη μετάβαση ευκολότερα και «αναίμακτα».
Φυσικά και όλα τα παραπάνω είναι ακόμα θεωρία, καθώς μπορεί να μην έρθει αυτή η τάση στη χώρα μας, αλλά με τη σπατάλη τροφίμων και τα κόστη ενέργειας τόσο ψηλά φαίνεται απίθανό να μην έχουμε κινήσεις αντίδρασης από τις επιχειρήσεις.
Στην ierax analytix έχουμε ήδη ξεκινήσει να μελετάμε τις συγκεκριμένες αλλαγές και με τους συνεργάτες μας στην Αγγλία παρατηρούμε πώς αντιδρούν οι καταναλωτές και τι ζητάνε ακριβώς από τους παραγωγούς και τους πωλητές. Έτσι θέλουμε να υποστηρίξουμε τους συνεργάτες μας, ώστε να μπορούν να βελτιώσουν και να προσαρμόσουν τις συσκευασίες τους ανάλογα.
Γιατί πρέπει να προετοιμαζόμαστε για όσα έρχονται, και όχι απλώς να αντιδρούμε σε αυτά όταν τα βρούμε μπροστά μας.