Μετά από μια σχετική ανομβρία εκλογών, όλοι εμείς που ασχολούμαστε με τις δημοσκοπήσεις, είτε ως χόμπι (κάπως αρρωστημένο πρέπει να παραδεχτώ) είτε επαγγελματικά, βρήκαμε τη χαρά μας με τις επικείμενες εκλογές στην κεντροαριστερά για την ανάδειξη αρχηγού στο συγκεκριμένο φορέα.
Από την πρώτη μέρα που άρχισαν -κάπως δειλά- να εμφανίζονται έρευνες και δημοσκοπήσεις (νόμιμες και παράνομες όπως μάθαμε) που έδιναν ποσοστά νίκης στους υποψηφίους, προσπαθούσα μετά μανίας, αλλά τελικά μάταια, να δω αν υπάρχουν άλλα ποιοτικά στοιχεία που θα έδιναν περισσότερες πληροφορίες για το τελικό αποτέλεσμα. Δυστυχώς η «εντυπωσιακή» διαφάνεια με την ερώτηση «Τι θα ψηφίσετε» έπιανε όλο το χώρο θέασης, αφήνοντας έξω σημαντικότερες, κατά τη γνώμη μου, αναλύσεις.
Το πρόβλημα με τις συγκεκριμένες δημοσκοπήσεις είναι πως το δείγμα δεν είναι σταθερό και μάλιστα δεν είναι καν οριοθετημένο. Πέραν κάποιων προηγούμενων δεσμών του ψηφοφόρου με συγκεκριμένα κόμματα, όπου και αυτό πια δε σημαίνει πολλά, δεν υπάρχουν ενδείξεις για το αν κάποιος θα ψηφίσει πράγματι στις εκλογές ή απλά λέει έτσι, για να πει τη γνώμη του για το ποιον αρχηγό θα ήθελε να δει.
Έτσι, οι διαφάνειες που απλώς μας δείχνουν ποσοστά επικείμενης ψήφου είναι πολύ πιθανό να πέσουν κατά πολύ έξω, καθώς το μίγμα των ψηφοφόρων που θα πάρουν ενεργά μέρος και θα συμμετέχουν στη διαδικασία είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητο.
Πέραν των σταθερών υποστηρικτών στον κάθε υποψήφιο, το μεγάλο στοίχημα θα είναι να πάρουν μέρος ψηφοφόροι που νιώθουν ότι ανήκουν μεν στην κεντροαριστερά, όμως για διάφορους λόγους δεν έχουν νιώσει ακόμα να τους εκφράζει.
Με βάση την εμπειρία μου, θεωρώ πως οι έρευνες που έχουν νόημα για τους υποψηφίους είναι περισσότερο ποιοτικές και σε δείγμα που νιώθει πως ανήκει στο χώρο της κεντροαριστεράς, άσχετα με το αν οι συγκεκριμένοι πολίτες θα πάνε να ψηφίσουν ή όχι.
Τέτοιες έρευνες έχουν αξία, καθώς θα μπορούν να δείξουν στους υποψηφίους τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά και το πώς πράγματι τους βλέπουν οι πολίτες, κι έτσι να μπορούν να προσαρμόσουν ανάλογα τη στρατηγική τους, με στόχο όχι μόνο να προσελκύσουν ψηφοφόρους στο πρόσωπο τους, αλλά να φέρουν περισσότερο κόσμο στην εκλογική διαδικασία.
Άλλωστε, οι «δηλωμένοι» ψηφοφόροι είναι ανελαστικοί και δύσκολα θα πειστούν να αλλάξουν υποψήφιο, οπότε το παιχνίδι θα αλλάξει, μόνο αν μπούνε περισσότεροι άνθρωποι στην εκλογική διαδικασία.
Δε διαφωνώ πως ίσως υπάρχουν κάποια στρατηγεία υποψηφίων που έχουν ζητήσει τέτοιες έρευνες, όμως φαίνεται πως και εδώ περισσότερο αναλωνόμαστε στην πρόθεση ψήφου παρά σε άλλες πολύ πιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Με την πληθώρα νέων μέσων και τεχνικών, που διαθέτουμε πλέον οι δημοσκόποι για τη συλλογή δεδομένων τα οποία έχουν ουσία, μειώνονται όλο και περισσότερο οι δικαιολογίες μας, όταν επαναλαμβάνουμε τα λάθη του παρελθόντος, που εξέθεσαν τις εταιρείες ερευνών και γύρισαν τον κόσμο εναντίον μας.
Όπως έχω γράψει και σε παλαιότερα άρθρα μου, το εκλογικό πλήθος μεταλλάσσεται και αλλάζει γρηγορότερα από κάθε άλλη φορά, κυρίως λόγω της –σχεδόν- απεριόριστης πληροφόρησης (τόσο της πραγματικής όσο και της ψευδούς). Έτσι, το να χρησιμοποιούμε παλιά εργαλεία, για να προβλέψουμε το μέλλον, είναι πλέον όχι μόνο άσκοπο αλλά και επικίνδυνο για τον κλάδο γενικότερα.