Σε αυτές τις περίεργες μέρες που ζούμε, ακούμε πολύ συχνά τη φράση «ατομική ευθύνη» ως μια προτροπή για τις ενέργειες που πρέπει να κάνουμε ως ξεχωριστές οντότητες, για να υποστηρίξουμε τις συλλογικές προσπάθειες των ηγετών και κυβερνήσεων παγκοσμίως.
Όμως την ίδια στιγμή, σε κάθε κρίση παρατηρούμε ότι έχουμε 2 βασικές συμπεριφορές: από τη μια οι άνθρωποι δρουν εγωιστικά και με έμφαση στο μικρόκοσμό τους, αγοράζοντας υπερβολικές ποσότητες προϊόντων (περισσότερες από όσες χρειάζονται) και αποκλείοντας άλλους (πιο αδύναμους συνήθως) από το να αγοράσουν προϊόντα οι ίδιοι, και από την άλλη έχουμε πράξεις αυτοθυσίας και συμπαράστασης όπου νοιαζόμαστε περισσότερο για τους διπλανούς μας (σε σχέση με τις φυσιολογικές συνθήκες).
Στην ierax analytix είχαμε κάνει παλαιότερα ένα ψυχολογικό τεστ, στο οποίο οι συμμετέχοντες απαντούσαν σε ερωτήσεις σχετικά με τη συμπεριφορά τους σε διάφορα σενάρια και το τελικό σκορ τους έδειχνε ποιος υπερήρωας ταιριάζει μαζί τους. (περισσότερα εδώ)
Οι περισσότεροι βρήκαν να τους ταιριάζει ο Captain America. Ο γνωστός προστάτης των αδύναμων και ίσως ο ήρωας με την πιο ηθική πυξίδα από όλους.
Αυτό σημαίνει πως σε «συνθήκες ειρήνης» οι άνθρωποι τις περισσότερες φορές επιλέγουν να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν τους άλλους. Να κάνουν αυτό που είναι σωστό. Αυτός είναι ο βασικός λόγος επιβίωσής μας, και έτσι μπορούμε να δημιουργούμε οργανωμένες κοινωνίες και οικονομίες.
Όμως όταν υπάρχουν συνθήκες μαζικής απειλής και φόβου, τότε ενεργοποιείται στον εγκέφαλό μας η κατάσταση flight or fight (τρέχεις ή παλεύεις) όπου προσπαθούμε να σώσουμε τους εαυτούς μας και τους κοντινούς μας.
Εκεί οι άνθρωποι δε μπορούμε να σκεφτούμε το συλλογικό καλό και κρατάμε μόνο το εγώ μας και τη δική μας σημαντικότητα.
Τότε εμφανίζονται λίγοι που επιλέγουν συνειδητά να βοηθήσουν, καθώς καταλαβαίνουν ότι: 1ον πρέπει να τα καταφέρουμε όλοι μαζί, αλλά 2ον έχουν το περιθώριο να χάσουν κάτι, για να προσφέρουν έναντι όσων δε μπορούν να δώσουν τίποτα.
Η προσφορά μπορεί να είναι χρηματική, σε προϊόντα, εθελοντισμό, αιμοδοσία κ.λπ., αλλά πάντα έχει στόχο την κοινή μας επιβίωση.
Τα αναφέρουμε αυτά, καθώς σίγουρα κάποια στοιχεία θα παραμείνουν μέσα μας και μετά την πανδημία που ζούμε.
Θα αλλάξει ο τρόπος σκέψης μας και το πώς βλέπουμε τον κόσμο. Και μαζί του θα αλλάξουμε και τον τρόπο αγοράς και συμπεριφοράς μας ως άνθρωποι και ως καταναλωτές.